Rekabetin, angaryanın, adaletsizliğin, aşırı sorumlulukların, yetersiz personelin, fazla iş yükünün, katı kuralların, kötü yönetimin, kibrin, hırsın, psikolojik zorbalığın, meslektaşlar ve amirlerle çatışmaların gölgesinde çoğu kimse mesleki tükenmişlik yaşıyor. Kimisi farkında kimisinin farkında olamayacak kadar işi çok. Tükenmişlik; çalışma ortamında uzun süre strese bağlı olarak: çabuk öfkelenme, işten nefret etme, takdir edilmediğini düşünme, içe kapanma, özgüven ve özsaygıda azalma, çaresizlik, konsantrasyon güçlüğü, kolay ağlama, isteksizlik, unutkanlık, suçluluk, yorgunluk ve bitkinlik, kolay kolay geçmeyen soğuk algınlığı ve gripler, uykusuzluk, solunum güçlüğü, kilo kaybı, uyuşukluk, deri şikâyetleri, genel ağrı ve sızılar, rol çatışması, çalıştığı kuruma yönelik ilgi kaybı, başarısızlık duygusu, çalışmaya direnç gösterme, işi savsaklama, aksatma, hastalık nedeniyle işe gelmemede artış, işe geç gelme, hiç gelmeme, madde, ilaç, alkol, sigara alımı ya da alımında artma, aile çatışmaları, aile ve arkadaşlardan uzaklaşma, amirlerden kaçınma, bazı işleri erteleme ya da sürüncemede bırakma, hizmet sunduğu insanlara tek tip davranma, onları küçümseme, alay etme, hizmet verdiği kişilerle ilişkiyi erteleme, onlarla yüz yüze gelmeye, telefonla konuşmaya direnç gösterme, arkadaşları ile iş konusunda tartışmaktan kaçınma, sık sık işinden ayrılmayı düşünme, yöneticilerin onları desteklemediklerini, onların iş performanslarını anlamadıklarını düşünme, iş çevresine, arkadaşlarına ve yöneticilerine karşı kızgınlık, duygusal durumda dalgalanmalar gibi insanda ortaya çıkan fiziksel bitkinlik, çaresizlik ve umutsuzluk duyguları ile birlikte kişinin kendine, yaptığı işe, hayata ve diğer insanlara karşı gösterdiği olumsuz tutumları kapsayan psikolojik bir sendromdur. Kişi inancını kaybetmiştir. Ne yapılırsa yapılsın ne denli çalışırsa çalışılsın; bir değişiklik olmayacağı düşüncesi hâkimdir. Kişi duruma teslim olmuştur. Kişinin genç, tecrübesiz, kendine güveni yetersiz, aile bağları zayıf, amaçları belirsiz olduğu durumlarda tükenmişlik yaşama riski daha olasıdır. Özellikle idealist kişiler mesleki tükenmişlik için risk grubundalar. Bu kişiler işlerine aşırı önem vermeleri sonucu kendi üzerlerinde baskı yaratırlar. Bu baskı neticesinde hayal kırıklıkları yaşayabilmekte ve tükenmişlik içerisinde olabilmektedirler. Yaş, medeni durum, çocuk sayısı, işe aşırı bağlılık, kişisel beklentiler, motivasyon, kişilik, performans, kişisel yaşamdaki stres, mesleki doyum, ekonomik güçlük, üstlerinden gördüğü destek, çalışılan kurumun tipi, haftalık çalışma süresi, kurumun özellikleri, iş yükü, iş gerilimi, rol belirsizliği, rol çatışması, yönetimle ilgili işlerde geçirilen zaman miktarı, önemli kararlara katılamama, işleyişteki aksaklıklar, adalet yokluğu, kontrol eksikliği, işin yüksek performans gerektirmesi, hizmet verilen insanlarla ilişkiler, yetersiz personel, iş ortamının havası mesleki tükenmişliğin nedenleri şeklinde listelenebilir.Mesleki tükenmişlik genellikle insanlara yardım etmeyi amaçlayan, işi insanlarla ilgili olan mesleklerde daha çok görülebiliyor. Yapılan çeşitli araştırmalarda özellikle hizmet sektörü çalışanlarında hapishane personeli, sağlık çalışanları, öğretmenler, yöneticiler, avukatlar, mali müşavirler, sosyal hizmet uzmanları gibi alanlarda çalışanların mesleki tükenmişlik düzeylerinin daha yüksek olabileceği vurgulanmıştır. Buna sebep olarak; yoğun çalışma, iş yükü ve aşırı sorumluluk, geçim sorunları ve verilen emeğin karşılığını alamama, kendisine ve özel hayatına yeterince zaman ayıramama gibi süreçler sayılabilir. Duygusal yönden yoğun bir çalışma temposu içerisinde bulunan kişi, kendisini zorlar ve diğer insanların duygusal talepleri altında ezilir. Duygusal olarak tükenen kişi, engellenmişlik duygularıyla yüklüdür. Ertesi gün tekrar işe veya ortama gitme zorunluluğu büyük bir yılgınlık kaynağıdır. Kişi hizmet verdiklerine karşı, onların kendilerine özgü birer varlık olduklarını dikkate almaksızın duygudan yoksun şekilde davranmaya başlar. Hizmet verdiği kişilere, karşılarında insan değil de nesne varmış gibi davranır. Hizmet verdikleri kişilere yönelik küçültücü sözler sarf etmesi, umursamaz, alaycı bir tutum sergilemeleri duyarsızlaşmanın dışa vurumudur. Bu tutumun altında bir yabancılaşma duygusu ve savunma mekanizması yatmaktadır. Depresyon, düşük moral, kişiler arası ilişkilerde geri çekilme, üretkenliğin azalması, baskılar ile baş edebilmede yetersizlik, başarısızlık duygusu, kişinin kendisine ve kişisel başarısına ilişkin olumsuz tutumlar göstermesi kişisel başarısızlık hisleriyle alakalıdır. Kendini başarısız olarak addeden kişi bu durumda başarabileceği ya da gerçekleştirebileceği eylemleri yapamamaya ve kendini pasifize ederek mesleki davranımlardan kaçınmaya başlar.

 

Ünvan: Psk.Dan. Zahir Aktaş

İnstagram:mimozapsk(İskenderun Mimoza Psikoloji)

Facebook:İskenderun Mimoza Psikoloji Merkezi

Gsm:0539 937 6796

e-posta:[email protected]

 

Website:http://www.iskenderunmimozapsikoloji.com/

Adres:Savaş mahallesi, Şehitpamir Caddesi,4 Nolu Belediye İşhanı,Kat:3,D:13 İskenderun Mimoza Psikoloji Danışma Merkezi