Skip Navigation Links
Enerjisa-Toroslar

Engelli ve Engellenmiş Olmanın Psikolojisi

Engelli ve Engellenmiş Olmanın Psikolojisi

Serhat Gökpınar

Gazete Köşesi   A+a-

Bu sorun vücudun farklı ve değişik şekillerde bütünselliğinin bozulmasıyla oluşmaktadır. Doğuştan yâda sonradan oluşan bu eksikliklerle yeti yitimi yaşayan birey kısıtlanmış olarak hayatını sürdürür. Engelli olmanın getirdiği özel ve yaşamsal ihtiyaç kısıtlanmaları bireyin yaşama olan bakışını ve algısını olumsuz etkiler.
Genellikle kendini çaresiz hissetmeyle başlayan bireyin, engelli olduğunu kabul etme düşüncesi yerini bir savunma mekanizması olan reddetmeye ve bilinmeyene karşı duyulan korkudan kaynaklı yaşamla ilgili endişeler, kaygılar, "Halim ne olacak?" sorusunun hayal kırıklığı ve "Neden ben?" sorusunun kızgınlığı acı çekme sürecine yol açar. Acı çekme, gerçeğin kabul edilmesini kolaylaştıran bir duygu olarak görülmektedir. Depresyon ise; genellikle acı çekme süreci sonunda ortaya çıkmaktadır. Bireyde bu süreç "içine kapanma" ya da "sosyal etkileşimlerden kaçınma" davranışlarına dönüşebilmektedir. Utanma halinin de etkisinin olduğu çaresiz bireye aile üyeleriyle beraber verilen destek; hayata ve topluma uyum sağlamasını ya da kabul etmesini başlatan bir süreç olacaktır. Yaşamda daha olumlu ilişkiler kurabileceklerini fark eden engelliler ve aileleri ‘engelin ve engelli olmanın’ takınılıp kalınacak bir ruhsal problem olmadığını, nitelikli bir yaşam sürebilmenin anlamını fark etmiş ve olumsuz duygularla baş etmeyi öğrenmiş olacaktır.
Aileninde bu durumu kabullenme süreci bir hayli sancılı geçmektedir. Her anne ve baba sağlıklı çocuk sahibi olmak ister. Sağlıklı çocuk sahibi olamayan çocuğuna zihinsel ya da bedensel engelli tanısı konulan aileler için bu süreç oldukça travmatik bir durum oluşturmaktadır. Genel olarak engelli bireye sahip ailelerle yapılan araştırma sonucunda; anne babaların engelli çocuk karşısındaki tepkilerinin şok, inkar, üzüntü, öfke, kızgınlık, utanma, suçluluk, kaygı, beklenmedik krizler, dış dünyanın tutumuyla yüz yüze gelmekten kaçınma, hayal kırıklığı, kendine güven ve saygı duymada azalma şeklinde bazı duyguları ve tepkileri ortaya koyduklarını göstermenin yanı sıra; engelli bireye sahip olmanın ebeveynlerin anne baba rollerinde, özel yaşamlarında, sosyal çevrelerinde, planlarında, iş yaşamlarında, ailenin yapısında ve işleyişinde, mali konularda büyük değişikliklere neden olduğunu ortaya koymaktadır.
Bunların yanı sıra ailenin bu durumu kabullenme ve engel durumu ile uyum sağlama kısımları eğitimin en önemli bölümlerini oluşturmaktadır. Her anne ve baba sağlıklı çocuk sahibi olmak ister. Sağlıklı çocuk sahibi olamayan çocuğuna zihinsel ya da bedensel engelli tanısı konulan aileler için bu süreç oldukça travmatik bir durum oluşturmaktadır. Genel olarak engelli bireye sahip ailelerle yapılan araştırma sonucunda; anne babaların engelli çocuk karşısındaki tepkilerinin şok, inkar, üzüntü, öfke, kızgınlık, utanma, suçluluk, kaygı, beklenmedik krizler, dış dünyanın tutumuyla yüz yüze gelmekten kaçınma, hayal kırıklığı, kendine güven ve saygı duymada azalma şeklinde bazı duyguları ve tepkileri ortaya koyduklarını göstermenin yanı sıra; engelli bireye sahip olmanın ebeveynlerin anne baba rollerinde, özel yaşamlarında, sosyal çevrelerinde, planlarında, iş yaşamlarında, ailenin yapısında ve işleyişinde, mali konularda büyük değişikliklere neden olduğunu ortaya koymaktadır.
Engelli bireylerin psikolojik olarak yaşamlarını sürdürebilme becerileri bakımından diğer bireylere yetişememeleri çok normaldir. Yapılması gereken engellinin yaşam boyunca kendi kendine yetebilmesini sağlayacak becerileri kazandırmaktır. Toplumsal aktivitelere katılmak, iletişim becerileri, sosyal etkileşim ve duygusal gelişim bu sürece girer. Engelliliğine rağmen toplum hayatında, başkalarıyla eşit düzeyde yer alma fırsatlarından yararlanabilme şansına sahip olması halinde kişi, engelli olmaktan çıkmaktadır.
 
 
 
Diğer tüm yazıları için buraya tıklayın!
Adınız
:
Mail
:
Mesajınız
:
Bu içeriğe ilk siz yorum yapın!
yazar'ın diğer yazıları
makale kategorileri
öne çıkanlar