ülkemizde dokuzuncu sıradadır. Rahim ağzı kanseri, nedeni tamamen aydınlatılmış bir kanser olup önlenebilir bir hastalıktır.
Rahim ağzı kanseri için risk faktörleri:
Human Papilloma Virus (HPV) enfeksiyonu
Cinsel yolla bulaşan başka enfeksiyonların da olması
Erken yaşta (16 yaştan önce) ilk cinsel ilişki
Birden fazla cinsel partner varlığı
Tütün kullanımı
Beslenme alışkanlığı
Yüksek doğurganlık sayısı
Düşük sosyoekonomik düzey
Özellikle 5 yıldan daha uzun süreli doğum kontrol hapı kullanımı
Bağışıklık sisteminin baskılanması
Rahim ağzı kanseri belirtileri:
Cinsel olarak aktif kadın ve erkeklerin çoğuna, yaşamlarının bir noktasında HPV cinsel aktivite sırasında deri temasıyla bulaşabilir. Tedavi edilmezse, bu lezyonlar rahim ağzı kanserine ilerleyebilir, ancak bu ilerleme genellikle uzun yıllar alır. Rahim ağzı kanserinin belirtileri, ancak kanser ileri bir aşamaya gelindiğinde ortaya çıkma eğilimindedir. Rahim ağzı kanserinde aşağıdaki belirtiler görülebilir:
Menstrüasyon (adet) dönemleri arasında düzensiz kan lekesi veya hafif kanama
Menopoz sonrası lekelenme veya kanama
Cinsel ilişki sonrası kanama
Cinsel ilişki sırasında ağrı
Sırt, bacak veya kadın cinsel organlarının olduğu bölgede ağrı
Yorgunluk, kilo kaybı, iştahsızlık
Artan vajinal akıntı, bazen pis kokulu
Tek ya da iki bacakta şişkinlik
İdrar yaparken ağrı
Tanı:
Rahim ağzı kanseri HPV ile ilişkili olan en yaygın hastalıktır. HPV kadın ve erkeklerde cinsel organ ve ağız boşluğu kanserlerine de neden olmaktadır.
HPV’nin tespiti, erken dönemde rahim ağzındaki kanser öncülü değişikliklere işaret etmekte ve kanser teşhisini kolaylaştırmaktadır. HPV testi rahim ağzı hücrelerde virüsün tespiti esasına dayanan bir testtir. Pap smear testi ise, dökülen rahim ağzı hücrelerin toplanıp incelenmesi esasına dayanan bir testtir. HPV ve Pap smear testi son derece basit ve ağrısız işlemler olup testler aynı anda yapılmaktadır.
İlimizde ulusal kanser tarama standartlarına göre; 30-65 yaş grubundaki her kadın 5 yılda bir HPV ve Pap smear testi ile taranmaktadır.
Tedavi:
Rahim ağzı kanserinde; cerrahi, ışın tedavisi (radyoterapi) ve ilaç tedavisi (kemoterapi) gibi farklı tedavi seçenekleri uygulanmaktadır.
Korunma:
Günümüzde HPV’nin en çok kanser yapan tiplerine tip HPV16-HPV18 karşı geliştirilen ve koruyuculuğu yüksek olan aşılar mevcuttur. Dünya Sağlık Örgütü, rahim ağzı kanserine karşı 9-14 yaşlarındaki kız çocuklara aşı yapılmasını önermektedir.
30 yaşından itibaren tarama testlerini düzenli bir şekilde yaptırmak
Güvenli cinsel ilişki konusunda eğitim
Cinsel aktivite sırasında prezervatif (kondom) kullanmak
Erkeklerin sünnet olması
Sigara kullanmamak
Sebze ve meyvelerden zengin sağlıklı beslenmek
Rahim ağzı Kanser Neden Önemli?
Rahim ağzı kanseri önlenebilen bir hastalıktır.
Rahim ağzı kanseri erken teşhis edildiğinde %100 tedavi edilebilir.
Rahim ağzı kanserinden ölüm tamamen engellenebilir.
Düzenli rahim ağzı kanseri taramasından geçen bir kadının, rahim ağzı kanserinden ölmeyeceği söylenebilir.
İlimizde rahim ağzı kanseri taramaları ÜCRETSİZ olarak Antakya, İskenderun, Kırıkhan, Reyhanlı, Dörtyol ve Defne Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezlerinde (KETEM), Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM), Toplum Sağlığı Merkezlerinde (TSM) ve Sağlıklı Hayat Merkezlerinde (SHM) yapılmaktadır. Bakanlığımız ve Bilim kurulunun hazırlamış olduğu COVID-19 pandemisinde Enfeksiyon Kontrol Önlemleri Rehberi doğrultusunda gerekli önlemler alınarak kanser taramaları devam etmektedir.
Dr. Mustafa HAMBOLAT
Hatay İl Sağlık Müdürü